жыцца

Belarusian

Etymology

From жы́ць (žýcʹ) +‎ -ся (-sja), from Old Ruthenian жити (žiti)[1] and сѧ (sja).[2]. Cognate with Russian жи́ться (žítʹsja), Ukrainian жи́тися (žýtysja).

Pronunciation

  • IPA(key): [ˈʐɨt͡sːa]
  • Rhymes: -ɨt͡sːa
  • Hyphenation: жы‧цца, жыц‧ца

Verb

жы́цца • (žýccaimpf

  1. (impersonal) (for life) to be like, (for life) to go (used to describe conditions of life or existence)
    • 1914, Тарас Гушча [Якуб Колас], Родные зьявы, Vilnius: Друкарня Марціна Кухты, Дудар, page 7:
      Хоць усім братом ня вельмі соладка жылося, але Меншаму Брату выпала самая горшая доля.
      Xocʹ usim bratóm nja vjelʹmi sóladka žylósja, alje Mjenšamu Bratu vypala samaja hóršaja dólja.
      Although all the brother’s lives weren’t very sweet, the Smallest Brother has got the most bitter fate.
    • 1940, Жуль Верн [Jules Verne], “Навакол Луны [Autour de la Lune]”, in З пушкі на Луну, Minsk: Дзяржаўнае выдавецтва дзіцячай літаратуры, XIV. Ноч у трыста пяцьдзесят чатыры з паловай гадзіны [La nuit de trois cent cinquante-quatre heures et demie], page 365:
      — Значыцца, вы цяпер разумееце, — казаў далей Барбікен, не звяртаючы ўвагі на заўвагі Мішэля, — што на бачнай частцы дыска селенітам жывецца добра: у часе нашага поўніка ім свеціць Сонца, а ў часе маладзіка — Зямля.
      — Značycca, vy cjapjer razumjejecje, — kazaŭ daljej Barbikjen, nje zvjartajučy ŭvahi na zaŭvahi Mišelja, — što na bačnaj častcy dyska sjeljenitam žyvjecca dóbra: u časje našaha póŭnika im svjecicʹ Sónca, a ŭ časje maladzika — Zjamlja.
      [original: — Il suit de là, reprit Barbicane, sans sourciller, que cette face visible du disque doit être fort agréable à habiter, puisqu’elle regarde toujours, soit le Soleil quand la Lune est pleine, soit la Terre quand la Lune est nouvelle.]
      “So, now you understand”, continued Barbicane, paying no attention to the Michel’s remarks, “that on the visible part of the disk, sélénites live well: during our full moon, the Sun is shining for them, and during our new moon, the Earth.”
    • 1998, Леанід Іванавіч Пранчак, “Маладэчна”, in Біблія для каханай, Minsk: Полымя, →ISBN, Цёмнавокая пані: песні і рамансы, page 126:
      Хоць нялёгка нам жывецца, — / Ды не плача Беларус.
      Xocʹ njaljóhka nam žyvjecca, — / Dy nje plača Bjelarus.
      Even though our lives are not simple, / A Belarusian doesn’t cry.

Conjugation

References

  1. ^ Zhurawski, A. I., editor (1990), “жити, жыти”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 10 (жеребецъ – замена), Minsk: Navuka i tekhnika, →ISBN, page 34
  2. ^ Bulyka, A. M., editor (2013), “ся I”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 33 (струна – треснутися), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 156

Further reading