नीळ
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- নীল় (Assamese script)
- ᬦᬷळ (Balinese script)
- নীল় (Bengali script)
- 𑀦𑀻𑀴 (Brahmi script)
- နီဠ (Burmese script)
- નીળ (Gujarati script)
- ਨੀਲ਼ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑍀𑌳 (Grantha script)
- ꦤꦷळ (Javanese script)
- 𑂢𑂲 (Kaithi script)
- ನೀಳ (Kannada script)
- នីឡ (Khmer script)
- ນີຬ (Lao script)
- നീള (Malayalam script)
- ᠨᡳᡳळ (Manchu script)
- 𑘡𑘲𑘯 (Modi script)
- ᠨᠢᠢळ (Mongolian script)
- 𑧁𑧓𑧏 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐷ळ (Newa script)
- ନୀଳ (Odia script)
- ꢥꢷꢳ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆵𑆭 (Sharada script)
- 𑖡𑖱ळ (Siddham script)
- නීළ (Sinhalese script)
- 𑩯𑩑𑩛ळ (Soyombo script)
- 𑚝𑚯 (Takri script)
- நீள (Tamil script)
- నీళ (Telugu script)
- นีฬ (Thai script)
- ནཱིळ (Tibetan script)
- 𑒢𑒲𑒪𑓃 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨁𑨊ळ (Zanabazar Square script)
- नीड (nīḍá)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *niẓḍás, from Proto-Indo-Iranian *niždás, from Proto-Indo-European *nisdós (“nest”). Cognate with Latin nīdus, English nest.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /niː.ɭ̆ɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /n̪iː.ɭ̆ɐ/
Noun
नीळ • (nīḷá) stem, m or n
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नीळः (nīḷáḥ) | नीळौ (nīḷáu) नीळा¹ (nīḷā́¹) |
नीळाः (nīḷā́ḥ) नीळासः¹ (nīḷā́saḥ¹) |
| accusative | नीळम् (nīḷám) | नीळौ (nīḷáu) नीळा¹ (nīḷā́¹) |
नीळान् (nīḷā́n) |
| instrumental | नीळेन (nīḷéna) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळैः (nīḷáiḥ) नीळेभिः¹ (nīḷébhiḥ¹) |
| dative | नीळाय (nīḷā́ya) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळेभ्यः (nīḷébhyaḥ) |
| ablative | नीळात् (nīḷā́t) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळेभ्यः (nīḷébhyaḥ) |
| genitive | नीळस्य (nīḷásya) | नीळयोः (nīḷáyoḥ) | नीळानाम् (nīḷā́nām) |
| locative | नीळे (nīḷé) | नीळयोः (nīḷáyoḥ) | नीळेषु (nīḷéṣu) |
| vocative | नीळ (nī́ḷa) | नीळौ (nī́ḷau) नीळा¹ (nī́ḷā¹) |
नीळाः (nī́ḷāḥ) नीळासः¹ (nī́ḷāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | नीळम् (nīḷám) | नीळे (nīḷé) | नीळानि (nīḷā́ni) नीळा¹ (nīḷā́¹) |
| accusative | नीळम् (nīḷám) | नीळे (nīḷé) | नीळानि (nīḷā́ni) नीळा¹ (nīḷā́¹) |
| instrumental | नीळेन (nīḷéna) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळैः (nīḷáiḥ) नीळेभिः¹ (nīḷébhiḥ¹) |
| dative | नीळाय (nīḷā́ya) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळेभ्यः (nīḷébhyaḥ) |
| ablative | नीळात् (nīḷā́t) | नीळाभ्याम् (nīḷā́bhyām) | नीळेभ्यः (nīḷébhyaḥ) |
| genitive | नीळस्य (nīḷásya) | नीळयोः (nīḷáyoḥ) | नीळानाम् (nīḷā́nām) |
| locative | नीळे (nīḷé) | नीळयोः (nīḷáyoḥ) | नीळेषु (nīḷéṣu) |
| vocative | नीळ (nī́ḷa) | नीळे (nī́ḷe) | नीळानि (nī́ḷāni) नीळा¹ (nī́ḷā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899), “नीळ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 565/3.