वैश्वानर
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ৱৈশ্বানৰ (Assamese script)
- ᬯᬿᬰ᭄ᬯᬵᬦᬭ (Balinese script)
- বৈশ্বানর (Bengali script)
- 𑰪𑰹𑰫𑰿𑰪𑰯𑰡𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑁃𑀰𑁆𑀯𑀸𑀦𑀭 (Brahmi script)
- ဝဲၐွာနရ (Burmese script)
- વૈશ્વાનર (Gujarati script)
- ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑍈𑌶𑍍𑌵𑌾𑌨𑌰 (Grantha script)
- ꦮꦻꦯ꧀ꦮꦴꦤꦫ (Javanese script)
- 𑂫𑂶𑂬𑂹𑂫𑂰𑂢𑂩 (Kaithi script)
- ವೈಶ್ವಾನರ (Kannada script)
- វៃឝ្វានរ (Khmer script)
- ໄວຨ຺ວານຣ (Lao script)
- വൈശ്വാനര (Malayalam script)
- ᠸᠠᡳᡧᠣᠸᠠ᠊ᠠᠨᠠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘺𑘫𑘿𑘪𑘰𑘡𑘨 (Modi script)
- ᠸᠧᠧᠱᢦᠠᠨᠠᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧛𑧋𑧠𑧊𑧑𑧁𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐿𑐱𑑂𑐰𑐵𑐣𑐬 (Newa script)
- ଵୈଶ୍ଵାନର (Odia script)
- ꢮꣀꢯ꣄ꢮꢵꢥꢬ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆽𑆯𑇀𑆮𑆳𑆤𑆫 (Sharada script)
- 𑖪𑖹𑖫𑖿𑖪𑖯𑖡𑖨 (Siddham script)
- වෛශ්වානර (Sinhalese script)
- 𑩾𑩗𑩿 𑪙𑩾𑩛𑩯𑩼 (Soyombo script)
- 𑚦𑚳𑚧𑚶𑚦𑚭𑚝𑚤 (Takri script)
- வைஶ்வாநர (Tamil script)
- వైశ్వానర (Telugu script)
- ไวศฺวานร (Thai script)
- ཝཻ་ཤྭཱ་ན་ར (Tibetan script)
- 𑒫𑒻𑒬𑓂𑒫𑒰𑒢𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨇𑨮𑩇𑨭𑨊𑨝𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
Vṛddhi derivative of विश्वानर (viśvā́nara).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ʋɑːjɕ.ʋɑː.nɐ.ɾɐ́/
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ʋɑjɕ.ʋɑː.n̪ɐ.ɾɐ/
Adjective
वैश्वानर • (vaiśvānará) stem
- relating or belonging to all men, omnipresent, known or worshipped everywhere, universal, general, common
- consisting of all men, full in number, complete
- relating or belonging to the gods collectively
- all-commanding
- relating or sacred to अग्नि वैश्वानर (agni vaiśvānara)
- composed by विश्वानर (viśvānara) or वैश्वानर (vaiśvānara)
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरः (vaiśvānaráḥ) | वैश्वानरौ (vaiśvānaráu) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
वैश्वानराः (vaiśvānarā́ḥ) वैश्वानरासः¹ (vaiśvānarā́saḥ¹) |
| accusative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरौ (vaiśvānaráu) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
वैश्वानरान् (vaiśvānarā́n) |
| instrumental | वैश्वानरेण (vaiśvānaréṇa) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरैः (vaiśvānaráiḥ) वैश्वानरेभिः¹ (vaiśvānarébhiḥ¹) |
| dative | वैश्वानराय (vaiśvānarā́ya) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानरात् (vaiśvānarā́t) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानरस्य (vaiśvānarásya) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानराणाम् (vaiśvānarā́ṇām) |
| locative | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानरेषु (vaiśvānaréṣu) |
| vocative | वैश्वानर (váiśvānara) | वैश्वानरौ (váiśvānarau) वैश्वानरा¹ (váiśvānarā¹) |
वैश्वानराः (váiśvānarāḥ) वैश्वानरासः¹ (váiśvānarāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरा (vaiśvānarā́) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराः (vaiśvānarā́ḥ) |
| accusative | वैश्वानराम् (vaiśvānarā́m) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराः (vaiśvānarā́ḥ) |
| instrumental | वैश्वानरया (vaiśvānaráyā) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानराभिः (vaiśvānarā́bhiḥ) |
| dative | वैश्वानरायै (vaiśvānarā́yai) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानराभ्यः (vaiśvānarā́bhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानरायाः (vaiśvānarā́yāḥ) वैश्वानरायै² (vaiśvānarā́yai²) |
वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानराभ्यः (vaiśvānarā́bhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानरायाः (vaiśvānarā́yāḥ) वैश्वानरायै² (vaiśvānarā́yai²) |
वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानराणाम् (vaiśvānarā́ṇām) |
| locative | वैश्वानरायाम् (vaiśvānarā́yām) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानरासु (vaiśvānarā́su) |
| vocative | वैश्वानरे (váiśvānare) | वैश्वानरे (váiśvānare) | वैश्वानराः (váiśvānarāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरी (vaiśvānarī́) | वैश्वानर्यौ (vaiśvānaryàu) वैश्वानरी¹ (vaiśvānarī́¹) |
वैश्वानर्यः (vaiśvānaryàḥ) वैश्वानरीः¹ (vaiśvānarī́ḥ¹) |
| accusative | वैश्वानरीम् (vaiśvānarī́m) | वैश्वानर्यौ (vaiśvānaryàu) वैश्वानरी¹ (vaiśvānarī́¹) |
वैश्वानरीः (vaiśvānarī́ḥ) |
| instrumental | वैश्वानर्या (vaiśvānaryā́) | वैश्वानरीभ्याम् (vaiśvānarī́bhyām) | वैश्वानरीभिः (vaiśvānarī́bhiḥ) |
| dative | वैश्वानर्यै (vaiśvānaryái) | वैश्वानरीभ्याम् (vaiśvānarī́bhyām) | वैश्वानरीभ्यः (vaiśvānarī́bhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानर्याः (vaiśvānaryā́ḥ) वैश्वानर्यै² (vaiśvānaryái²) |
वैश्वानरीभ्याम् (vaiśvānarī́bhyām) | वैश्वानरीभ्यः (vaiśvānarī́bhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानर्याः (vaiśvānaryā́ḥ) वैश्वानर्यै² (vaiśvānaryái²) |
वैश्वानर्योः (vaiśvānaryóḥ) | वैश्वानरीणाम् (vaiśvānarī́ṇām) |
| locative | वैश्वानर्याम् (vaiśvānaryā́m) | वैश्वानर्योः (vaiśvānaryóḥ) | वैश्वानरीषु (vaiśvānarī́ṣu) |
| vocative | वैश्वानरि (váiśvānari) | वैश्वानर्यौ (váiśvānaryau) वैश्वानरी¹ (váiśvānarī¹) |
वैश्वानर्यः (váiśvānaryaḥ) वैश्वानरीः¹ (váiśvānarīḥ¹) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराणि (vaiśvānarā́ṇi) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
| accusative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराणि (vaiśvānarā́ṇi) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
| instrumental | वैश्वानरेण (vaiśvānaréṇa) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरैः (vaiśvānaráiḥ) वैश्वानरेभिः¹ (vaiśvānarébhiḥ¹) |
| dative | वैश्वानराय (vaiśvānarā́ya) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानरात् (vaiśvānarā́t) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानरस्य (vaiśvānarásya) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानराणाम् (vaiśvānarā́ṇām) |
| locative | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानरेषु (vaiśvānaréṣu) |
| vocative | वैश्वानर (váiśvānara) | वैश्वानरे (váiśvānare) | वैश्वानराणि (váiśvānarāṇi) वैश्वानरा¹ (váiśvānarā¹) |
- ¹Vedic
Noun
वैश्वानर • (vaiśvānará) stem, m
- name of Agni or Fire (Agni Vaiśvānara is regarded as the author of RV x, 79, 80)
- a particular अग्नि (agni)
- the fire of digestion
- the sun, sunlight
- (Vedanta) name of the Supreme Spirit or Intellect when located in a supposed collective aggregate of gross bodies
- name of a daitya
- name of various men
- (in the plural) name of a family of rishis
- a particular sacrifice performed at the beginning of every year
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरः (vaiśvānaráḥ) | वैश्वानरौ (vaiśvānaráu) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
वैश्वानराः (vaiśvānarā́ḥ) वैश्वानरासः¹ (vaiśvānarā́saḥ¹) |
| accusative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरौ (vaiśvānaráu) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
वैश्वानरान् (vaiśvānarā́n) |
| instrumental | वैश्वानरेण (vaiśvānaréṇa) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरैः (vaiśvānaráiḥ) वैश्वानरेभिः¹ (vaiśvānarébhiḥ¹) |
| dative | वैश्वानराय (vaiśvānarā́ya) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानरात् (vaiśvānarā́t) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानरस्य (vaiśvānarásya) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानराणाम् (vaiśvānarā́ṇām) |
| locative | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानरेषु (vaiśvānaréṣu) |
| vocative | वैश्वानर (váiśvānara) | वैश्वानरौ (váiśvānarau) वैश्वानरा¹ (váiśvānarā¹) |
वैश्वानराः (váiśvānarāḥ) वैश्वानरासः¹ (váiśvānarāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
Noun
वैश्वानर • (vaiśvānará) stem, n
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराणि (vaiśvānarā́ṇi) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
| accusative | वैश्वानरम् (vaiśvānarám) | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानराणि (vaiśvānarā́ṇi) वैश्वानरा¹ (vaiśvānarā́¹) |
| instrumental | वैश्वानरेण (vaiśvānaréṇa) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरैः (vaiśvānaráiḥ) वैश्वानरेभिः¹ (vaiśvānarébhiḥ¹) |
| dative | वैश्वानराय (vaiśvānarā́ya) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| ablative | वैश्वानरात् (vaiśvānarā́t) | वैश्वानराभ्याम् (vaiśvānarā́bhyām) | वैश्वानरेभ्यः (vaiśvānarébhyaḥ) |
| genitive | वैश्वानरस्य (vaiśvānarásya) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानराणाम् (vaiśvānarā́ṇām) |
| locative | वैश्वानरे (vaiśvānaré) | वैश्वानरयोः (vaiśvānaráyoḥ) | वैश्वानरेषु (vaiśvānaréṣu) |
| vocative | वैश्वानर (váiśvānara) | वैश्वानरे (váiśvānare) | वैश्वानराणि (váiśvānarāṇi) वैश्वानरा¹ (váiśvānarā¹) |
- ¹Vedic
Descendants
- → English: Vaisnavara
References
- “वैश्वानर॑” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 526, column 2.
- Monier Williams (1899), “Vaiṡvārá”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1027, column 1.
