ดี

• IPA^(key): /di/

ดี (transliteration needed)

1. crossbow

From Proto-Tai *ɗɤjᴬ (“good”).^[1]

In Southwestern Tai, cognate with Northern Thai ᨯᩦ (di), Lao ດີ (dī), Lü ᦡᦲ (ḋii), Shan လီ (lǐi), Tai Dam ꪒꪲ, Tai Dón ꪒꪲ, Ahom 𑜓𑜣 (dī), 𑜃𑜣 (nī) or 𑜑𑜣 (hī).

In Central Tai, cognate with Tày đây.

In Northern Tai, cognate with Zhuang ndei, Bouyei ndil.

Compare Sui qdail (“good”), Southern Kam lail (“good”).

ดี • (dii) (abstract noun ความดี)

1. good:
   1. nice; fine; excellent; satisfactory; agreeable; pleasant; favourable.

      รายได้ดี

      raai-dâai dii

      good income

      เสียงดี

      sǐiang dii

      good (singing) voice

      ข่าวดี

      kàao dii

      good news

      ฝันดี

      fǎn dii

      good dream

      อากาศดี

      aa-gàat dii

      good weather

   2. beautiful; adorable; lovely; attractive; handsome.

      หุ่นดี

      hùn dii

      good (bodily) shape

      หน้าตาดี

      nâa-dtaa dii

      good looking

   3. moral, virtuous, righteous; kind, benevolent; friendly.

      คนดี

      kon dii

      good person

      ใจดี

      jai dii

      good heart

      เขาดีต่อฉันมาก

      kǎo dii dtɔ̀ɔ chǎn mâak

      He's so good to me.

   4. proper; right; appropriate.

      มรรยาทดี

      man-yâat dii

      good manners

   5. well-behaved, well-mannered; educated, refined.

      ภูมิหลังดี

      puum-lǎng dii

      good background

   6. noble; exalted; wellborn.
   7. smart; intelligent; clever; adept.
   8. sound, valid; honorable, worthy, in good standing

      ชื่อเสียงดี

      chʉ̂ʉ-sǐiang dii

      good credit; good name; good reputation

   9. healthful; useful; beneficial.

      ดีต่อสุขภาพ

      dii dtɔ̀ɔ sùk-kà-pâap

      good for health

   10. warm; close; intimate.

       เพื่อนที่ดี

       pʉ̂ʉan tîi dii

       good friend
       (literally) friend that is good

   11. sufficient; ample; enough.
2. on good terms; on a friendly footing; having good relations.
3. in a normal, good, or proper condition; in a healthy condition; working, functioning, operative; usable, consumable.

   ประตูไม่ดี

   bprà-dtuu mâi dii

   The door is broken.
   (literally) The door is not good.

   สัญญาณไม่ดี

   sǎn-yaan mâi dii

   It's a bad line.
   (literally) The [phone] signal is not good.

   เน็ตไม่ดี

   nèt mâi dii

   The internet connection is bad.
   (literally) The [inter]net [connection] is not good.

   อาหารยังดีอยู่

   aa-hǎan yang dii yùu

   The food is edible still.
   (literally) The food is good still.

   หูไม่ดี

   hǔu mâi dii

   (literally) The ears are not good (= having a hearing problem, having an ear disorder, etc).

   คอมไม่ดี

   kɔm mâi dii

   The computer is out of service.
   (literally) The com[puter] is not good.

ดี • (dii) (abstract noun ความดี)

1. well: nicely, finely, excellently, satisfactorily, agreeably, pleasantly, etc.

   พูดดี

   pûut dii

   well spoken; to speak well

   ร้องดี

   rɔ́ɔng dii

   well sung; to sing well

   ประพฤติดี

   bprà-prʉ́t dii

   well behaved; to behave well

2. quite; so.

   อร่อยดี

   à-rɔ̀i dii

   quite delicious

   สวยดี

   sǔai dii

   quite beautiful

   เลวดี

   leeo dii

   quite bad

From Proto-Tai *ɓliːᴬ (“gallbladder; bile”).^[2]

In Southwestern Tai, cognate with Lao ບີ (bī), Shan လီ (lǐi), Ahom 𑜓𑜣 (dī) or 𑜎𑜣 (lī).

In Northern Tai, cognate with Zhuang mbei.

ดี • (dii)

1. gallbladder; bile.

Clipping of สวัสดี (sà-wàt-dii).

ดี • (dii)

1. (slang) clipping of สวัสดี (sà-wàt-dii)

Borrowed from English dee (“the letter D/d”).

ดี • (dii)

1. The name of the Latin-script letter D/d.

• (Latin-script letter names) ตัวอักษร; เอ, บี, ซี, ดี, อี, เอฟ, จี, เอช / เฮช, ไอ, เจ, เค, แอล, เอ็ม, เอ็น, โอ, พี, คิว, อาร์, เอส, ที, ยู, วี, ดับเบิลยู / ดับบลิว, เอกซ์ / เอ็กซ์, วาย, แซด / ซี

• “ดี” in Thai Dictionary Project (TDP) (UC Berkeley 1964) (plus additional data from the Royal Institute of Thailand (RI) and NECTEC's LEXITRON project (LEX)). Searchable online at SEAlang.net.