ใต้เท้า

From ใต้ (dtâai, “under”) +‎ เท้า (táao, “feet”); literally "under [your] feet", figuratively indicating that the speaker is under the feet of the addressee, signifying the latter's higher position or status.

ใต้เท้า • (dtâai-táao)

1. (humble, archaic) a term of respect used as a title for or term of address to a dignitary.
   • (Can we date this quote?), ยาขอบ, “ยี่เอ๋ง ผู้เปลือยกายตีกลอง”, in สามก๊ก ฉบับวณิพก‎^[1], volume 2, Bangkok: Omm Book, published 1997, page 590:

     หัวเมืองชั้นนอกก็ตำหนิติฉินว่า ใต้เท้ากระทำการที่ไม่สมควร และเขาก็เตรียมที่จะรับมืออยู่

     hǔua-mʉʉang-chán-nɔ̂ɔk gɔ̂ dtam-nì-dtì-chǐn wâa · dtâai-táao grà-tam gaan tîi mâi sǒm-kuuan · lɛ́ kǎo gɔ̂ dtriiam tîi jà ráp-mʉʉ yùu

     The outer provinces have criticised that Your Honour committed inappropriate deeds, and they have prepared to deal [with you].

   • 2013, Robert Chinese Gold Murders, “๔ ท่านตี๋ไปดูสถานที่เกิดเหตุ เรียนรู้ความลับของเตาทองแดงสำหรับชงชา”, in ผ่าแผนสังเวยขุนนาง: ตี๋เหรินเจี๋ย ตุลาการสะท้านแผ่นดิน‎^[2], volume 1, translated by อนัญญา สิทธิอำนวย, Bangkok: Nanmeebooks, →ISBN, page 36:

     "อาจจะเป็นประตูหน้าของที่พักส่วนตัว ใต้เท้า" ถังตอบตะกุกตะกัก

     “àat-jà bpen bprà-dtuu nâa kɔ̌ɔng tîi-pák sùuan-dtuua · dtâai-táao” · tǎng dtɔ̀ɔp dtà-gùk-dtà-gàk

     "[This] may be the front door of [his] private residence, my Lord," Tang replied jerkily.

   • 1884, Dan Beach Bradley, “จะว่าด้วยบ่าวพูดกับขุนนาง”, in ปฐม ก กา‎^[3], 11th edition, Bangkok: โรงพิมพ์ปากคลองบางกอกใหญ่, page 132:

     คืนนี้ นายสิน บ่าวของใต้เท้า คุมพรรคพวกเข้าปล้นบ้านกผม

     kʉʉn níi · naai sǐn · bàao kɔ̌ɔng dtâai-táao · kum pák-pûuak kâo bplôn bâan gà-pǒm

     Tonight, Nai Sin, a servant of Your Grace, led his men in to rob my house.

   • 2018 June 17, Eksphol1125, “สงครามจักรพรรดิ”, in Writer Dek-D.com‎^[4], Bangkok: Dek-D.com, retrieved 15 May 2019, ตอนที่ ๒๓: เคลียร์ปัญหา:

     ใต้เท้าเปาเองก็เป็นผู้มีคุณธรรมผู้หนึ่ง

     dtâai-táao bpao eeng gɔ̂ bpen pûu mii kun-ná-tam pûu nʉ̀ng

     Lord Bao himself was one of the upright persons.