ᠠᠪᡴᠠ
Manchu
Etymology
Inherited from Jurchen *abxa (Jurchen script: , Image: ).
Pronunciation
- (standard) IPA(key): [ap.qʰa]
- (Alcuka) IPA(key): [au.χa]
- (Sibe) IPA(key): [av.qʰa]
- (Peking) IPA(key): [ap.qʰa], [aw.qʰa], [aw.χa]
- (Ningguta) IPA(key): [ap.qʰa], [ap.χa]
- (Bala) IPA(key): [apˈkˈa][1]
- (Sanjiazi - Manchu (Nonni)) IPA(key): [ˈɑvqʰə], IPA(key): [ˈɑpqʰə]
- (Heihe - Manchu (Amur)) IPA(key): [ɑbɡɑ]
Noun
ᠠᠪᡴᠠ • (abka)
- sky, heaven
- 御製增訂清文鑑 卷一 天部 天文類 第一
- 御製增訂清文鑑 卷一 天部 天文類 第一
- Heaven; sky deity; God
- 滿洲實錄 第一卷
- ᡥᠠᠨ ᡳ
ᠠᡵᠠᡥᠠ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ᠈
ᡠᠵᡠᡳ
ᡩᡝᠪᡨᡝᠯᡳᠨ᠈
ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡧᠣᡧᠣᡥᠣᠨ᠈
ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡥᠠᠴᡳᠨ᠈
ᡠᠵᡠ᠈- ᡠᠮᡝᠰᡳ
ᡩᡝᠨ
ᡨᡠᠮᡝᠨ
ᠵᡴᠠ
ᠪᡝ
ᡝᠯᠪᡝᡥᡝᠩᡤᡝ
ᠪᡝ᠈
ᠠᠪᡴᠠ
ᠰᡝᠮᠪᡳ᠉
ᠰᡳᠩ
ᠯᡳ
ᠪᡳᡨᡥᡝᡩᡝ᠈
ᠵᡠᡯᡳ ᡳ
ᡥᡝᠨᡩᡠᡥᡝᠩᡤᡝ᠈
ᠠᠪᡴᠠ᠈
ᡳᠨ
ᠶᠠᠩ᠈
ᠰᡠᠨᠵᠠ
ᡶᡝᡨᡝᠨ ᡳ
ᡨᡠᠮᡝᠨ
ᠵᠠᡴᠠ
ᠪᡝ
ᠸᡝᠮᠪᡠᠮᡝ
ᠪᠠᠨᠵᡳᠪᡠᠮᠪᡳ
ᠰᡝᡥᡝᠪᡳ᠉
ᠯᡠᠸᡝᠨ
ᡳᠣᡳ
ᠪᡳᡨᡥᡝᡩᡝ᠈
ᠴᠣᠯᡤᠣᡵᠣᡦᡳ
ᡩᠠᠮᡠ
ᠠᠪᡴᠠ
ᠠᠮᠪᠠ᠈
ᡩᠠᠮᡠ
ᠶᠣᠣ
ᡨᡝᡥᡝᡵᡝᠮᠪᡳ
ᠰᡝᡥᡝᠪᡳ᠉- umesi den tumen jka be elbehengge be, abka sembi. sing li bithede, judzi-i henduhengge, abka, in yang, sunja feten-i tumen jaka be wembume banjibumbi sehebi. luwen ioi bithede, colgoropi damu abka amba, damu yoo teherembi sehebi.
- That which is extremely high and covering all things is called sky. Zhu Xi stated that Heaven, yin-yang, and the five elements (wuxing) give birth to and transform all things. The Analects states, "Only Heaven is great, and only Yao modeled himself after it."
- 滿洲實錄 第一卷
- weather
Derived terms
- ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᠰᡠᡴᡩᡠᠨ (abkai sukdun) - ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᠵᡠᡳ (abkai jui) - ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡝᠵᡝᠨ (abkai ejen) - ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡤᡠᡵᡠᠨ (abkai gurun) - ᠠᠪᡴᠠᡳ
ᡶᡠᠯᡳᠩᡤᠠ (abkai fulingga) - ᠨᡳᠣᡥᠣᠨ
ᠠᠪᡴᠠ (niohon abka) - ᡤᡝᠩᡤᡳᠶᡝᠨ
ᠠᠪᡴᠠ (genggiyen abka) - ᡩᡝᡵᡤᡳ
ᠠᠪᡴᠠ (dergi abka)
References
- ^ 《巴拉语》p.6 穆晔骏(1987)《满语研究 1987年02期》黑龙江省满语研究所
- "ᠠᠪᡴᠠ/天", Kangxi Emperor (Xuanye) (1708), han -i araha manju gisun -i buleku bithe / 御製清文鑑 [Imperially-Published Script Mirror of Qing], Vol 1, Wuying Dian [Wuying Hall] edition (overall work in Manchu), Beijing, page 1 (right). 中国国家图书馆·中国国家数字图书馆-中华古籍资源库-民族文字古籍特藏库-御制清文鉴 二十卷总纲四卷后序一卷 [National Library of China / National Digital Library of China - Chinese Ancient Books Resource Library - Special Collection of Ethnic Script Ancient Books - Imperially-Published Script Mirror of Qing (20 Volumes, 4 Volumes of General Outline, and 1 Volume of Postscript)], Retrieved 24 August 2025.
- "ᠠᠪᡴᠠ/ᠲᠩᠷᠢ", han -i araha manju monggo gisun -i buleku bithe / 御製滿蒙文鑑 [Imperially-Published Manchu-Mongol Script Mirror], Vol 1, Fine manuscript edition (overall work in Manchu and Classical Mongolian), Beijing, 1717, page 1 (left)
- "ᠠᠪᡴᠠ/ᡨᡝᠩᡤᡝᡵᡳ", han -i araha manju monggo gisun -i buleku bithe / 御製滿蒙文鑑 [Imperially-Published Manchu-Mongol Script Mirror], Vol 1, Fine manuscript edition (overall work in Manchu and Classical Mongolian), Beijing, 1743, page 1 (left). 中国国家图书馆·中国国家数字图书馆-中华古籍资源库-民族文字古籍特藏库-御制满蒙文鉴 [National Library of China / National Digital Library of China - Chinese Ancient Books Resource Library - Special Collection of Ethnic Script Ancient Books - Imperially-Published Manchu-Mongol Script Mirror], Retrieved 24 August 2025.
- ᡠᡴᠰᡠᠨ
ᠵᡠᠸᡝᠨᡨᡠ / 肫圖 [Juwentu], editor (1746), 一學三貫清文鑑 / emu be tacifi ilan be hafukiyara manju gisun -i buleku bithe (overall work in Manchu and Mandarin), Beijing, page 2:- ᠰᡠᡴᡩᡠᠨ ᡳ氣之輕清上浮者爲天
ᠸᡝᡳᡥᡠᡴᡝᠨ
ᠪᠣᠯᡤᠣ᠈
ᠸᡝᠰᡳᡥᡠᠨ
ᡩᡝᡴᡩᡝᡥᡝᠩᡤᡝ
ᠪᡝ
ᠠᠪᡴᠠ
ᠰᡝᠮᠪᡳ᠈- sukdun-i weihuken bolgo, wesihun dekdehengge be abka sembi,
- The light, fluttering and clear atmosphere that rises upward is called sky.
- "ᠠᠪᡴᠠ/天", Qianlong Emperor (Hongli) and Fuheng et al. (1771), han -i araha nonggime toktobuha manju gisun -i buleku bithe / 御製增訂清文鑑 [Imperially-Published Enlarged and Revised Script Mirror of Qing], Vol 1, Wenyuan Ge [Belvedere of Literary Profundity] edition (overall work in Manchu and Mandarin), Beijing, page 2 (right)
- "ᠠᠪᡴᠠ/ᠲᠩᠷᠢ/天", han -i araha manju monggo nikan hergen ilan hacin -i mudan acaha buleku bithe / 御製滿洲蒙古漢字三合切音清文鑑 [Imperially-Published Trilingual Phonetic Script Mirror of Qing], Vol 1, Wenyuan Ge [Belvedere of Literary Profundity] edition (overall work in Manchu, Classical Mongolian, and Mandarin), Beijing, 1771, page 3 (left)
- "ᠠᠪᡴᠠ/天", 御製五體清文鑑 / han -i araha sunja hacin hergen kamciha manju gisun -i buleku bithe [Pentaglot Dictionary] (overall work in Manchu, Classical Tibetan, Classical Mongolian, Chagatai, and Mandarin), Beijing, (Can we date this quote?)
- "ᠠᠪᡴᠠ абка", Иван Ильич Захаров [Ivan Ilyich Zaharov] (1875), Полній Маньчжурско-Русскій Словарь [Comprehensive Manchu-Russian Dictionary] (overall work in Russian and Manchu), Санкт-Петербург: Типографія Императорской Академій Наукъ [Printing House of the Imperial Academy of Sciences], page 24.
- "ᠠᠪᡴᠠ", 渡部薫太郎 [Watanabe Shigetarō], editor (1926), 訂正満洲語文典 / ᡩᠠᠰᠠᡥᠠ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨ ᡳ
ᡴᠣᠣᠯᡳ [A Revised and Enlarger Manchu Grammer] (overall work in Japanese and Manchu), 大阪 [Ōsaka]: 大阪東洋學會 [The Osaka Asiatic Society], page 33. - "ᠠᠪᡴᠠ abka", 金得榥 [Kim Deuk-hwang], editor (1950), :기초 滿韓辭典(基礎滿韓辭典) / ᡩᠠᡨᡝᠩᡤᡝ
ᠮᠨᠵᡠ
ᠰᠣᠯᡥᠣ
ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Basic Manchu-Korean Dictionary] (overall work in Manchu and Korean), 서울 [Seoul]: 大地文化社, →ISBN, page 1. - "ᠠᠪᡴᠠ", Erich Haenisch, editor (1961), Mandschu-Grammatik mit Lesestucken und 23 Texttafeln [Manchu grammar with readings and 23 text plates] (overall work in German and Manchu), Leipzig: VEB Verlag Enzyklopädie Leipzig [VEB Publishing Encyclopedia Leipzig], page 26. Altaica - Грамматические очерки языков тунгусо-маньчжурской семьи - Маньчжурский [Grammatical essays on the languages of the Tungus-Manchu family - Manchu], Retrieved 24 August 2025.
- "Abka", 羽田亨 [Haneda Tōru], editor (1972), 滿和辭典 / ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡰᡳ
ᠪᡝᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
ᡴᠠᠮᠴᡳᠪᡠᡥᠠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Manchu-Japanese Dictionary] (overall work in Japanese and Manchu), 東京 [Tokyō]: 国書刊行会 [KOKUSHOKANKOKAI INC.], page 1. - Norman, Jerry (1978), “ABKA”, in A Concise Manchu-English Lexicon (Publications on Asia of the School of International) (overall work in English and Manchu), University of Washington Press, →ISBN, page 3
- "ᠠᠪᡴᠠ Abka", 刘厚生 [Liu Housheng], editor (1988), 简明满汉辞典 / ᡧᠣᠯᠣᡴᠣᠨ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᡤᡳᠰᡠᠨ
ᡴᠠᠮᠴᡳᠪᡠᡥᠠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Consise Manchu-Chinese Dictionary] (overall work in Manchu and Mandarin), 开封 [Kaifeng]: 河南大学出版社 [Henan University Press], →ISBN, page 1. - "ᠠᠪᡴᠠ Abka", 安双成 [An Shuangcheng], editor (1993), 满汉大辞典 [Comprehensive Manchu-Chinese Dictionary] (overall work in Manchu and Mandarin), Shenyang: Liaoning People's Publishing House, →ISBN, page 24.
- "ᠠᠪᡴᠠ abka1", 胡增益 [Hu, Zengyi], editor (1994), 新满汉大词典 / Iche Manzhu Nikan gisun kamchibuha buleku bithe [New Comprehensive Manchu-Chinese Dictionary] (overall work in Mandarin and Manchu), Ürümqi: Xinjiang renmin chubanshe, →ISBN, page 2
- "ᠠᠪᡴᠠ", 河内良弘 [Kawachi Yoshihiro], 清瀬義三郎則府 [Kiyose Gisaburō Norikura], editor (2002), 満洲語文語入門 [Introductory Guide of Literary Manchu] (overall work in Japanese), 京都 [Kyōto]: 京都大学学術出版会 [Kyoto University Press], page 4.
- "天", 刘厚生 [Liu Housheng], editor (2004), 汉满辞典 / ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᡤᡳᠰᡠᠨᡳ
ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [HAN MAN CIDIAN (Chinese-Manchu Dictionary)] (overall work in Mandarin and Manchu), 北京 [Beijing]: 民族出版社 [The Ethnic Publishing House], →ISBN, page 566. - "天①", 安双成 [An Shuangcheng], editor (2007), 汉满大辞典 / ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᠶᠣᠩᡴᡳᠶᠠᠩᡤᠠ
ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Comprehensive Chinese-Manchu Dictionary] (overall work in Mandarin and Manchu), Shenyang: Liaoning People's Publishing House, →ISBN, page 1023. - "ᠠᠪᡴᠠ", 沈启亮 [Shen Qiliang] (2008), 大清全书 / ᡩᠠᡳᠴᡳᠩ
ᡤᡠᡵᡠᠨ ᡳ
ᠶᠣᠣᠨᡳ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Complete Book of the Great Qing] (overall work in Manchu and Mandarin), 沈阳: 辽宁民族出版社 [Liaoning People's Publishing House], →ISBN, page 25. - 戴光宇 [Dai Guangyu] (2012), 三家子满语语音研究 [Sanjiazi Manyu Yuyin Yanjiu], 北京: 北京大学出版社 [Peking University Press], →ISBN, pages 59, 105.
- "ᠲᠩᠷᠢ", ᠠᠭᠣᠯᠠ
ᠣᠪᠣᠭᠲᠠᠨ
ᠪᠢᠯᠢᠭ᠌, editor (2002), ᠮᠠᠨᠵᠦ
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠬᠢᠲᠠᠳ
ᠲᠣᠯᠢ/ 蒙汉满词典 / ᠮᠣᠩᡤᠣ
ᠨᡳᡴᠠᠨ
ᠮᠠᠨᠵᡠ
ᠪᡠᠯᡝᡴᡠ
ᠪᡳᡨᡥᡝ [Mongolian-Chinese-Manchu Dictionary] (overall work in Mongolian, Mandarin, and Manchu), 赤峰 / ᠤᠯᠠᠭᠠᠨᠬᠠᠳᠠ [Chifeng]: 内蒙古科学技术出版社 / ᠥᠪᠥᠷ
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ
ᠤᠨ
ᠬᠡᠪᠯᠡᠯ
ᠤᠨ
ᠪᠦᠯᠦᠭᠯᠡᠯ [Inner Mongolia Science&Technology Press], page 1099. - 王娣 [Wang Di] (2021), 黑河地区满语元音实验研究 [Heihe Diqu Manyu Yuanyin Shiyan Yanjiu] (overall work in Mandarin), 哈尔滨: 哈尔滨工程大学出版社 [Harbin Engineering University Press], →ISBN, page 247: “书面语 [Literary (Manchu)]: ɑbkɑ; 口语 [Spoken (Manchu)]: ɑbɡɑ; 汉语 [Mandarin]: 天”.