cuimil
Irish
Alternative forms
Etymology
From Middle Irish cuimlid, comlaid, from Old Irish con·meil.[2]
Pronunciation
- (Munster) IPA(key): /ˈcimʲəlʲ/[3] (corresponding to the form cimil)
- (Connacht) IPA(key): /ˈkimʲəlʲ/, /ˈkɨmʲəlʲ/
- (Ulster) IPA(key): /ˈkɞmˠəlʲ/[4] (corresponding to the form cumail)
Verb
cuimil (present analytic cuimlíonn, future analytic cuimleoidh, verbal noun cuimilt, past participle cuimilte)
Conjugation
conjugation of cuimil (second conjugation)
| verbal noun | cuimilt | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| past participle | cuimilte | |||||||
| tense | singular | plural | relative | autonomous | ||||
| first | second | third | first | second | third | |||
| indicative | ||||||||
| present | cuimlím | cuimlíonn tú; cuimlír† |
cuimlíonn sé, sí | cuimlímid; cuimlíonn muid |
cuimlíonn sibh | cuimlíonn siad; cuimlíd† |
a chuimlíonn; a chuimlíos / a gcuimlíonn* |
cuimlítear |
| past | chuimil mé; chuimlíos | chuimil tú; chuimlís | chuimil sé, sí | chuimlíomar; chuimil muid | chuimil sibh; chuimlíobhair | chuimil siad; chuimlíodar | a chuimil / ar chuimil* |
cuimlíodh |
| past habitual | chuimlínn / gcuimlínn‡‡ | chuimlíteá / gcuimlíteᇇ | chuimlíodh sé, sí / gcuimlíodh sé, s퇇 | chuimlímis; chuimlíodh muid / gcuimlímis‡‡; gcuimlíodh muid‡‡ | chuimlíodh sibh / gcuimlíodh sibh‡‡ | chuimlídís; chuimlíodh siad / gcuimlídís‡‡; gcuimlíodh siad‡‡ | a chuimlíodh / a gcuimlíodh* |
chuimlítí / gcuimlít퇇 |
| future | cuimleoidh mé; cuimleod; cuimleochaidh mé† |
cuimleoidh tú; cuimleoir†; cuimleochaidh tú† |
cuimleoidh sé, sí; cuimleochaidh sé, sí† |
cuimleoimid; cuimleoidh muid; cuimleochaimid†; cuimleochaidh muid† |
cuimleoidh sibh; cuimleochaidh sibh† |
cuimleoidh siad; cuimleoid†; cuimleochaidh siad† |
a chuimleoidh; a chuimleos; a chuimleochaidh†; a chuimleochas† / a gcuimleoidh*; a gcuimleochaidh*† |
cuimleofar; cuimleochar† |
| conditional | chuimleoinn; chuimleochainn† / gcuimleoinn‡‡; gcuimleochainn†‡‡ | chuimleofá; chuimleochthᆠ/ gcuimleofᇇ; gcuimleochthᆇ‡ | chuimleodh sé, sí; chuimleochadh sé, sí† / gcuimleodh sé, s퇇; gcuimleochadh sé, s톇‡ | chuimleoimis; chuimleodh muid; chuimleochaimis†; chuimleochadh muid† / gcuimleoimis‡‡; gcuimleodh muid‡‡; gcuimleochaimis†‡‡; gcuimleochadh muid†‡‡ | chuimleodh sibh; chuimleochadh sibh† / gcuimleodh sibh‡‡; gcuimleochadh sibh†‡‡ | chuimleoidís; chuimleodh siad; chuimleochadh siad† / gcuimleoidís‡‡; gcuimleodh siad‡‡; gcuimleochadh siad†‡‡ | a chuimleodh; a chuimleochadh† / a gcuimleodh*; a gcuimleochadh*† |
chuimleofaí; chuimleochthaí† / gcuimleofa퇇; gcuimleochtha톇‡ |
| subjunctive | ||||||||
| present | go gcuimlí mé; go gcuimlíod† |
go gcuimlí tú; go gcuimlír† |
go gcuimlí sé, sí | go gcuimlímid; go gcuimlí muid |
go gcuimlí sibh | go gcuimlí siad; go gcuimlíd† |
— | go gcuimlítear |
| past | dá gcuimlínn | dá gcuimlíteá | dá gcuimlíodh sé, sí | dá gcuimlímis; dá gcuimlíodh muid |
dá gcuimlíodh sibh | dá gcuimlídís; dá gcuimlíodh siad |
— | dá gcuimlítí |
| imperative | ||||||||
| – | cuimlím | cuimil | cuimlíodh sé, sí | cuimlímis | cuimlígí; cuimlídh† |
cuimlídís | — | cuimlítear |
* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis
Alternative verbal noun: cuimleáil
Derived terms
Mutation
| radical | lenition | eclipsis |
|---|---|---|
| cuimil | chuimil | gcuimil |
Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.
References
- ^ “cuimil”, in Historical Irish Corpus, 1600–1926, Royal Irish Academy
- ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “con·meil”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
- ^ Ó Sé, Diarmuid (2000), Gaeilge Chorca Dhuibhne [The Irish of Corkaguiny] (in Irish), Institiúid Teangeolaíochta Éireann [Linguistics Institute of Ireland], →ISBN, section 279, page 132
- ^ Quiggin, E. C. (1906), A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 196
Further reading
- Dinneen, Patrick S. (1927), “cuimlim”, in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, 2nd edition, Dublin: Irish Texts Society, page 285; reprinted with additions 1996, →ISBN
- Ó Dónaill, Niall (1977), “cuimil”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN