dumać

Inherited from Proto-Slavic *dumati. First attested in c. 1470.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /dumat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /dumat͡ɕʲ/

dumać impf

1. (attested in Lesser Poland, hapax legomenon) The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. to think, to ponder
      • 1907 [c. 1470], Jakub Parkoszowic, edited by Jan Łoś, Traktat o ortografii polskiej‎^[1], Żurawica, Świętokrzyskie Voivodeship, Krakow, page 408:

        D eciam duas habet voces...: d simplex seu spissum et dz molle. Exemplum primi: dal..., doom, dumaa, døøb

        [D eciam duas habet voces...: d simplex seu spissum et dz molle. Exemplum primi: dał..., dom, duma, dąb]

• Polish: dumać, domać (Southern Greater Poland, Śmigiel)
• Silesian: dumać

• Boryś, Wiesław (2005), “dumać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “dumać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “dumać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “dumać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1957), “dumać”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 2, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 220
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “dumać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska-Różycka, Magdalena Klapper, Tomasz Kolowca, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Joanna Duska, Maria Bugajska, Jan German, Beata Hejmo, Iwona Nobis, Dariusz Piwowarczyk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, editors (2024), “dumać”, in Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny [Lexical Base of Medieval Polish] (in Polish), Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

• domać (Southern Greater Poland, Śmigiel)

Inherited from Old Polish dumać.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -umat͡ɕ
• Syllabification: du‧mać

dumać impf

1. (intransitive, literary or dialectal, Malbork, Near Masovian, Far Masovian, Warmia, Masuria, Kurpie, Podlachia, Łęczyca, Western Kraków, Western Lublin, Eastern Lublin, Biecz, Podhale, Zagórze, Żywiec, Northern Borderlands) to muse, to ponder (to think about something with concentration) [with o (+ locative) ‘about what’; or with nad (+ instrumental) ‘about what’]
   1. (Middle Polish or Masuria) to think (to hold a particular opinion)

      Synonym: myśleć

2. (intransitive, obsolete, rare) to pine (to miss something) [with do (+ genitive) ‘what’]

   Synonym: tęsknić

3. (transitive, obsolete, rare) to wail (to sing sadly) [with accusative; or with instrumental]

   Hypernym: śpiewać

4. (transitive, Middle Polish) to invent; to come up with

   Synonyms: knować, wymyślać

• dumać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• dumać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “dumać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (21.01.2020), “DUMAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “dumać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “dumać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “dumać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 584
• Jan Karłowicz (1900), “dumać”, in Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 1: A do E, Kraków: Akademia Umiejętności, page 391
• Zofia Stamirowska (1987-2024), “dumać”, in Anna Basara, editor, Słownik gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, volume 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, →ISBN, page 129
• Józefa Kobylińska (2001), “dumać”, in Marian Kucała, editor, Słownik gwary gorczańskiej (zagórzańskiej) (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, →ISBN, page 33
• Henryk Gadomski (2022), “dumać”, in Mirosław Grzyb, Krystyna Łaszczych, Tadeusz Grec, editors, Słownik dialektu kurpiowskiego (in Polish), Ostrołęka: Związek Kurpiów, →ISBN, page 141
• Iryda Grek-Pabisowa (2017), “dumać”, in Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej (in Polish), Warsaw: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, page 260
• dumać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish dumać.

• IPA^(key): /ˈdu.mat͡ɕ/
• Rhymes: -umat͡ɕ
• Syllabification: du‧mać

dumać impf

1. (intransitive) to muse, to ponder (to think about something with concentration)

• Henryk Jaroszewicz (2022), “dumać”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 74