razić

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *raziti. First attested in the 15th century.

Pronunciation

  • IPA(key): (10th–15th CE) /raʑit͡ɕʲ/
  • IPA(key): (15th CE) /raʑit͡ɕʲ/

Verb

razić impf

  1. (attested in Silesia, hapax legomenon) to hit, to beat
    • 1956 [XV med.], Jerzy Woronczak, editor, Teksty polskie w rękopisie nr 43 Biblioteki Kapitulnej we Wrocławiu z połowy XV wieku[1], Silesia, page 57v:
      Illos autem, qui sunt in inferno, percutit, rasy, plaga infernali
      [Illos autem, qui sunt in inferno, percutit, razi, plaga infernali]

Derived terms

nouns
verbs
adjectives
  • nieurażony
  • wielowyobrażony
  • zarażony
adverbs
  • wyobraźnie
nouns

Descendants

  • Polish: razić
  • Silesian: razić

References

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish razić.

Pronunciation

 
  • IPA(key): /ˈra.ʑit͡ɕ/
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -aʑit͡ɕ
  • Syllabification: ra‧zić

Verb

razić impf

  1. (transitive, of light or a light source) to dazzle, to glare (to blind someone with intensity) [with instrumental ‘with what’]
    Słońce raziło nas po oczach.The sun dazzled us.
  2. (transitive) to stun (to cause paralysis of cease the functioning of body parts) [with instrumental ‘with what’]
  3. (transitive, literary) to strike (to hit someone or something hard) [with instrumental ‘with what’]
    Bestia raziła go potężnym ciosem.The beast struck him with a powerful blow.
    1. (transitive, Middle Polish, of projectiles) to strike (to inflict blows, to kill, to wound)
  4. (transitive, literary) to strike, to stand out (to create an unpleasant impression, often violating or offending some moral, social or aesthetic norms) [with instrumental ‘with what’]
    W twojej pracy najbardziej rażą mnie literówki.In your work, the typos stand out the most.
    1. (impersonal, obsolete or dialectal, Podhale, Podegrodzie) to stink (to emit a bad odor) [with dative ‘who stinks’; or with od (+ genitive) ‘who stinks’; or with z (+ genitive) ‘what part stinks’]
      Synonym: cuchnąć
      Razi od ciebie. (Podhale, Podegrodzie)You stink.
      Razi mu z gęby. (Podhale)His mouth stinks.
    • 1951, Stanisław Witkiewicz, Pisma wybrane, volume 4, Utwory tatrzańskie, page 142:
      Złazili się też rówieśnicy Samka, pługawe i brudne dziady, od których razilo starym masłem.
      Samek's peers also showed up, dirty, plow-handed old men who smelled of old butter.

Conjugation

Conjugation of razić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive razić
present tense 1st rażę razimy
2nd razisz razicie
3rd razi rażą
impersonal razi się
past tense 1st raziłem,
-(e)m raził
raziłam,
-(e)m raziła
raziłom,
-(e)m raziło
raziliśmy,
-(e)śmy razili
raziłyśmy,
-(e)śmy raziły
2nd raziłeś,
-(e)ś raził
raziłaś,
-(e)ś raziła
raziłoś,
-(e)ś raziło
raziliście,
-(e)ście razili
raziłyście,
-(e)ście raziły
3rd raził raziła raziło razili raziły
impersonal rażono
future tense 1st będę raził,
będę razić
będę raziła,
będę razić
będę raziło,
będę razić
będziemy razili,
będziemy razić
będziemy raziły,
będziemy razić
2nd będziesz raził,
będziesz razić
będziesz raziła,
będziesz razić
będziesz raziło,
będziesz razić
będziecie razili,
będziecie razić
będziecie raziły,
będziecie razić
3rd będzie raził,
będzie razić
będzie raziła,
będzie razić
będzie raziło,
będzie razić
będą razili,
będą razić
będą raziły,
będą razić
impersonal będzie razić się
conditional 1st raziłbym,
bym raził
raziłabym,
bym raziła
raziłobym,
bym raziło
razilibyśmy,
byśmy razili
raziłybyśmy,
byśmy raziły
2nd raziłbyś,
byś raził
raziłabyś,
byś raziła
raziłobyś,
byś raziło
razilibyście,
byście razili
raziłybyście,
byście raziły
3rd raziłby,
by raził
raziłaby,
by raziła
raziłoby,
by raziło
raziliby,
by razili
raziłyby,
by raziły
impersonal rażono by
imperative 1st niech rażę raźmy
2nd raź raźcie
3rd niech razi niech rażą
active adjectival participle rażący rażąca rażące rażący rażące
passive adjectival participle rażony rażona rażone rażeni rażone
contemporary adverbial participle rażąc
verbal noun rażenie

Derived terms

adjectives
adverbs
  • jak rażony piorunem
verbs
nouns

Further reading

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish razić.

Pronunciation

  • IPA(key): /ˈra.ʑit͡ɕ/
  • Rhymes: -aʑit͡ɕ
  • Syllabification: ra‧zić

Verb

razić impf

  1. (transitive) to push off, to disgust
  2. (transitive, obsolete) to offend; to be rude to

Conjugation

Conjugation of razić impf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive razić
present tense 1st rażã rażymy
2nd razisz razicie
3rd razi rażōm
past tense 1st raziōłch,
raziōłech,
raziōł żech
raziyłach
raziyła żech
raziyłoch1)
raziyło żech
1)
raziylimy,
raziylichmy
raziyłymy,
raziyłychmy
2nd raziōłś,
raziōłeś,
raziōł żeś
raziyłaś
raziyła żeś
raziyłoś1)
raziyło żeś
1)
raziyliście,
raziyli żeście
raziyłyście,
raziyły żeście
3rd raziōł raziyła raziyło raziyli raziyły
future tense 1st bydã raziōł,
bydã razić
bydã raziyła,
bydã razić
bydã raziyło,1)
bydã razić
bydymy raziyli,
bydymy razić
bydymy raziyły,
bydymy razić
2nd bydziesz raziōł,
bydziesz razić
bydziesz raziyła,
bydziesz razić
bydziesz raziyło,1)
bydziesz razić
bydziecie raziyli,
bydziecie razić
bydziecie raziyły,
bydziecie razić
3rd bydzie raziōł,
bydzie razić
bydzie raziyła,
bydzie razić
bydzie raziyło,
bydzie razić
bydōm raziyli,
bydōm razić
bydōm raziyły,
bydōm razić
pluperfect tense2)
1st bōłch raziōł,
bōłech raziōł,
bōł żech raziōł
byłach raziyła
była żech raziyła
byłoch raziyło1)
było żech raziyło
1)
byli my raziyli,
bylichmy raziyli
były my raziyły,
byłychmy raziyły
2nd bōłś raziōł,
bōłeś raziōł,
bōł żeś raziōł
byłaś raziyła
była żeś raziyła
byłoś raziyło1)
było żeś raziyło
1)
byliście raziyli,
byli żeście raziyli
byłyście raziyły,
były żeście raziyły
3rd bōł raziōł była raziyła było raziyło1)
były my raziyli,
byłychmy raziyli
były raziyły
conditional 1st bych raziōł bych raziyła byście raziyli by my raziyły,
bychmy raziyły
2nd byś raziōł byś raziyła byście raziyli byście raziyły
3rd by raziōł by raziyła by raziyło by raziyli by raziyły
imperative 1st niych rażã raźmy
2nd raź raźcie
3rd niych razi niych rażōm
active adjectival participle rażōncy rażōncŏ rażōnce rażōncy rażōnce
passive adjectival participle rażōny rażōnŏ rażōne rażyni rażōne
verbal noun rażynie
1) Personal neuter forms might be considered nonstandard, protological, or nonce, appearing mostly in literature to refer to grammatically neuter nouns, however might also be used for people who prefer neuter forms.
2) The pluperfect is either archaic or obsolete and now used for conditional in the past.

Derived terms

nouns
verbs
  • narazić pf, narŏżać impf
  • przerazić pf, przerŏżać impf
  • przirazić pf, przirŏżać impf
  • urazić pf, urŏżać impf
  • wrazić pf, wrŏżać impf
  • wyrazić pf, wyrŏżać impf
  • wyôbrazić pf, wyôbrŏżać impf
  • zarazić pf
  • zrazić pf, zrŏżać impf
  • ôbrazić pf, ôbrŏżać impf

Further reading

  • Henryk Jaroszewicz (2022), “razić”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKR[i]BL, page 127
  • Eugeniusz Kosmała (2023), Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), r, page 20
  • Michał Przywara (c. 1900), “razić”, in Narzecza śląskie napisał ks. Michał Przywara. C. Słownik[2]