retować

From Middle High German retten +‎ -ować, from Old High German hretten, from Proto-Germanic *hradjaną (“to save, rescue”). First attested in 1465.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /rɛtɔvat͡ɕʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /rɛtɔvat͡ɕʲ/

retować impf

1. (attested in Greater Poland) to rescue, to save (to come to help, protect from danger)
   • 1925 [1465], Kazimierz Kaczmarczyk, editor, Akta radzieckie poznańskie. Acta consularia Posnaniensia, volume I, Poznań, page 393:

     Ad avisacionem prefati Iacobi yeniente impetu inundacionis aque, per quam destruccio... aut transitus aque al. ypustu speraretur, ipse Georgius Bok debet et tenebitur impetui huiusmodi resistere al. rethowacz

     [Ad avisacionem prefati Iacobi yeniente impetu inundacionis aque, per quam destruccio... aut transitus aque al. ypustu speraretur, ipse Georgius Bok debet et tenebitur impetui huiusmodi resistere al. retować]

   • 1876-1929 [c. 1500], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[1], volume X, Trzemeszno, page 382:

     Videamus, si yeniat Helias ad subyeniendum sibi, retovacz go, uel ad deponendum eum de cruce

     [Videamus, si yeniat Helias ad subyeniendum sibi, retować go, uel ad deponendum eum de cruce]

• Polish: ratować, retować (Middle Polish, Southern Greater Poland, Rawicz county, Smigla, Morownica, Western Kraków, Far Masovian, Łomża Voivodeship)
  • → Belarusian: ратава́ць (ratavácʹ)
  • → Ukrainian: рятува́ти (rjatuváty)
  • → Yiddish: ראַטעווען (rateven)
• Silesian: retować

• Boryś, Wiesław (2005), “retować”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “retować”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “retować”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Krystyna Długosz-Kurczabowa (2021), “retować”, in Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, →ISBN
• S. Urbańczyk, editor (1976), “(ratować) retować”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 7, Wrocław, Warsaw, Kraków, Gdańsk: Polish Academy of Sciences, page 440
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “(ratować) retować”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

• (Middle Polish) IPA^(key): /rɛˈtɔ.vat͡ɕ/
• (Greater Poland):
  • (Southern Greater Poland) IPA^(key): /rɛˈtɔ.vat͡ɕ/
• (Masovia):
  • (Far Masovian) IPA^(key): /rɛˈtɔ.vat͡ɕ/
• (Lesser Poland):
  • (Western Kraków) IPA^(key): /rɛˈtɔ.vat͡ɕ/

retować impf

1. (transitive, Middle Polish, Southern Greater Poland, Rawicz county, Western Kraków, Far Masovian, Łomża Voivodeship) alternative form of ratować
2. (transitive, Southern Greater Poland, Smigla, Morownica) synonym of pokrzepiać
3. (reflexive with się, Middle Polish) alternative form of ratować się

• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “retować”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “ratować się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Jan Karłowicz (1907), “retować”, in Jan Łoś, editors, Słownik gwar polskich [Dictionary of Polish dialects] (in Polish), volume 5: R, S, Ś, T, Kraków: Akademia Umiejętności, page 12

Inherited from Old Polish retować.

• IPA^(key): /rɛˈtɔ.vat͡ɕ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔvat͡ɕ
• Syllabification: re‧to‧wać

retować impf

1. (transitive) to save, to rescue

• retować in silling.org