tosaigh

Irish

Etymology 1

From Old Irish tosaigid (“begins”, verb), from tosach (“beginning”).[1]

Alternative forms

Pronunciation

  • (Munster) IPA(key): /ˈt̪ˠɞsˠɪɟ/
  • (Galway) IPA(key): /ˈt̪ˠosˠə/, /ˈt̪ˠɞsˠə/
  • (Mayo) IPA(key): /ˈt̪ˠoʃiː/[2] (corresponding to the form toisigh)
  • (Ulster) IPA(key): /ˈt̪ˠɔsˠi(ː)/[3]; /ˈt̪ˠɔʃi(ː)/ (corresponding to the form toisigh)

Verb

tosaigh (present analytic tosaíonn, future analytic tosóidh, verbal noun tosú, past participle tosaithe) (ambitransitive)

  1. to begin, commence
  2. to start, initiate
Conjugation
conjugation of tosaigh (second conjugation)
verbal noun tosú
past participle tosaithe
tense singular plural relative autonomous
first second third first second third
indicative
present tosaím tosaíonn tú;
tosaír† 		tosaíonn sé, sí tosaímid;
tosaíonn muid 		tosaíonn sibh tosaíonn siad;
tosaíd† 		a thosaíonn; a thosaíos /
a dtosaíonn* 		tosaítear
past thosaigh mé; thosaíos thosaigh tú; thosaís thosaigh sé, sí thosaíomar; thosaigh muid thosaigh sibh; thosaíobhair thosaigh siad; thosaíodar a thosaigh /
ar thosaigh* 		tosaíodh
past habitual thosaínn / dtosaínn‡‡ thosaíteá / dtosaíteᇇ thosaíodh sé, sí / dtosaíodh sé, s퇇 thosaímis; thosaíodh muid / dtosaímis‡‡; dtosaíodh muid‡‡ thosaíodh sibh / dtosaíodh sibh‡‡ thosaídís; thosaíodh siad / dtosaídís‡‡; dtosaíodh siad‡‡ a thosaíodh /
a dtosaíodh* 		thosaítí / dtosaít퇇
future tosóidh mé;
tosód;
tosóchaidh mé† 		tosóidh tú;
tosóir†;
tosóchaidh tú† 		tosóidh sé, sí;
tosóchaidh sé, sí† 		tosóimid;
tosóidh muid;
tosóchaimid†;
tosóchaidh muid† 		tosóidh sibh;
tosóchaidh sibh† 		tosóidh siad;
tosóid†;
tosóchaidh siad† 		a thosóidh; a thosós; a thosóchaidh†; a thosóchas† /
a dtosóidh*; a dtosóchaidh*† 		tosófar; tosóchar†
conditional thosóinn; thosóchainn† / dtosóinn‡‡; dtosóchainn†‡‡ thosófá; thosóchthᆠ/ dtosófᇇ; dtosóchthᆇ‡ thosódh sé, sí; thosóchadh sé, s토/ dtosódh sé, s퇇; dtosóchadh sé, s톇‡ thosóimis; thosódh muid; thosóchaimis†; thosóchadh muid† / dtosóimis‡‡; dtosódh muid‡‡; dtosóchaimis†‡‡; dtosóchadh muid†‡‡ thosódh sibh; thosóchadh sibh† / dtosódh sibh‡‡; dtosóchadh sibh†‡‡ thosóidís; thosódh siad; thosóchadh siad† / dtosóidís‡‡; dtosódh siad‡‡; dtosóchadh siad†‡‡ a thosódh; a thosóchadh† /
a dtosódh*; a dtosóchadh*† 		thosófaí; thosóchtha토/ dtosófa퇇; dtosóchtha톇‡
subjunctive
present go dtosaí mé;
go dtosaíod† 		go dtosaí tú;
go dtosaír† 		go dtosaí sé, sí go dtosaímid;
go dtosaí muid 		go dtosaí sibh go dtosaí siad;
go dtosaíd† 		— go dtosaítear
past dá dtosaínn dá dtosaíteá dá dtosaíodh sé, sí dá dtosaímis;
dá dtosaíodh muid 		dá dtosaíodh sibh dá dtosaídís;
dá dtosaíodh siad 		— dá dtosaítí
imperative
– tosaím tosaigh tosaíodh sé, sí tosaímis tosaígí;
tosaídh† 		tosaídís — tosaítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Further reading

Etymology 2

See the etymology of the corresponding lemma form.

Pronunciation

  • (Munster) IPA(key): /ˈt̪ˠɞsˠɪɟ/[4]
  • (Connacht) IPA(key): /ˈt̪ˠosˠə/[5], /ˈt̪ˠɞsˠə/, /ˈt̪ˠesˠə/
  • (Ulster) IPA(key): /ˈt̪ˠɔsˠi(ː)/

Noun

tosaigh m

  1. inflection of tosach:
    1. vocative/genitive singular
    2. nominative/dative plural

Mutation

Mutated forms of tosaigh
radical lenition eclipsis
tosaigh thosaigh dtosaigh

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

  1. ^ Gregory Toner, Sharon Arbuthnot, Máire Ní Mhaonaigh, Marie-Luise Theuerkauf, Dagmar Wodtko, editors (2019), “tosaigid”, in eDIL: Electronic Dictionary of the Irish Language
  2. ^ Mhac an Fhailigh, Éamonn (1968), The Irish of Erris, Co. Mayo: A Phonemic Study, Dublin Institute for Advanced Studies, section 62, page 16
  3. ^ Wagner, Heinrich (1959), Gaeilge Theilinn: Foghraidheacht, Gramadach, Téacsanna [The Irish of Teelin: Phonetics, Grammar, Texts] (in Irish), Institiúid Ard-Léinn Bhaile Átha Cliath [Dublin Institute for Advanced Studies], section 545.30, page 215; reprinted 1979
  4. ^ Sjoestedt, M. L. (1931), Phonétique d’un parler irlandais de Kerry [Phonetics of an Irish Dialect of Kerry] (in French), Paris: Librairie Ernest Leroux, § 180, page 91
  5. ^ de Bhaldraithe, Tomás (1975), The Irish of Cois Fhairrge, Co. Galway: A Phonetic Study, revised edition, Dublin Institute for Advanced Studies, page 80, line 144
This article is issued from Wiktionary. The text is available under Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 unless otherwise noted. Additional terms may apply for the media files.